Emlak Değer Artış Vergisi Nedir?
Elde edilen değer artış kazançları, bir malın elden çıkarılmasıyla elde edilen kazançlar olarak adlandırılır ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 80. maddesine göre satın alınan bir gayrimenkulün 5 yıl içinde satılması durumunda elde edilen değer artış kazancı vergiye tabidir. Ancak, gayrimenkul satışından elde edilen tüm değer artış kazançları için vergi ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Değer artış kazancı vergisi miras yoluyla veya bedelsiz (örneğin, anne-babanın çocuğuna ev alması) elde edilen gayrimenkullerin satışı için ödenmez. Vergiye tabi olması için bir diğer şart ise elde edilen kazancın istisna haddinin üzerinde olmasıdır.
İstisna haddi, gayrimenkulün alındığı ve satıldığı zaman arasındaki kazancın miktarına bağlı olarak belirlenir. Her yıl Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından alım-satım farkının hangi tutar üzerinde olması gerektiği açıklanır. Bu belirlenen tutara istisna haddi denir. Örneğin, 2019 yılında gayrimenkulünü satan kişilerin 14.800 TL'nin altında kazanç sağladıkları durumda gayrimenkul değer artış kazancı vergisi ödemesi gerekmez. Yıllara göre istisna haddi miktarını öğrenmek için Gelir İdaresi Başkanlığı'nın "Değer Artışı Kazançlarına İlişkin İstisna Tutarı" sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
İstisna haddinin üzerinde değer artış kazancı elde eden kişilerin beyanname vermesi gerekmektedir. Gayrimenkul satışının yapıldığı yılı takip eden Mart ayının 25'ine kadar beyanname verilmesi zorunludur. Örneğin, Haziran 2019 tarihinde gayrimenkulünü satan bir kişinin, 25 Mart 2020 tarihine kadar beyanname vermesi gerekmektedir. Gayrimenkul değer artış kazancı vergisi, Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere iki eşit taksit halinde ödenebilir.
Gayrimenkul değer artış kazancı vergisi hesaplanırken, gayrimenkulün satın alındığı tarihteki fiyatı üretici fiyat endeksine (ÜFE) göre güncellenir. Gayrimenkulün satış bedelinden, ÜFE'ye göre hesaplanan bedel çıkarılır. Elde edilen sonuçtan vergi ve harç gibi giderler de düşülür. Kalan tutar istisna haddinin üzerindeyse, o yılın vergi dilimine göre ödenmesi gereken vergi belirlenir.
